ATEŞ YÜKSEKLİĞİNİN 0-3 AY ARASINDAKİ BEBEKLERDE ANLAMI NEDİR?

Ateş yüksekliği (≥38°C) tüm yaş grubundaki çocuklar için önemli ve aileler için her zaman tedirgin edici olan çocuk acil servislerin en sık başvuru yakınmalarından biridir. Çocukluk çağında ateş yüksekliği yakınması olan bir hastada ateş odağının saptanması ve gerekli laboratuvar tetkiklerinin yapılması ciddi bakteriyel enfeksiyon (CBE) tanı ve tedavi açısından oldukça kritiktir.

İlk 3 ay arasındaki çocuklarda ateş yüksekliği yakınması oldukça önemli bir bulgu olarak kabul edilmektedir. Bu çocukların immünizasyonu yeterli olmadığı için pnömoni, menenjit, idrar yolu enfeksiyonu ve bakteriyemi gibi klinik tabloların görülme sıklığı diğer yaş gruplarına göre daha yüksektir. Bu nedenle yenidoğan bebekler (0-28 gün) ve ≤90 gün bebeklerde CBE’lerin erken saptanması ve ona uygun tedavi uygulanması konusunda geçmişte birçok protokol/algoritmler (Boston/Milwaukee/Rochester/Philadelphia) geliştirilmiştir. Bu protokollere rağmen tanı konulamayan/atlanan hastalar olması nedeni ile son yıllarda Lab skoru/step-by-step gibi algoritmalar geliştirilmiş ve günümüzde birçok pediatrik acil kliniğinde bu algoritmalar kullanılmaktadır.  Bu kadar skor ya da algoritmden hangisini kullanmalıyız? Hangisi ile daha yüksek başarı sağlarız? ya da hangisi ile en az hasta atlanır? gibi soruların yanıtını “step-by-step” algoritminde bulabiliriz. Bu yazımızda, 90 gün altındaki bebeklerde CBE saptamadaki sensitivitesi %92.4, spesifitesi %90.1 ve negatif prediktif değeri %98.6 olan step-by-step algoritmini paylaşacağız (Algoritm 1)

Algoritm 1. “Step-by-step” algoritmi

*PCT: prokalsitonin, CRP: C-reaktif protein, ANS: Absölu nötrofiil sayısı

*Yüksek riskli hasta: İnvaziv bakteriyel enfeksiyonların (İBE) (sepsis, pnömoni, idrar yolu enfeksiyonu, santral sinir sistemi enfeksiyonu, bakteriyemi vb.) saptanma riskinin yüksek olduğu hastalar

• “Step-by-step” algoritmi, 3 ay altındaki çocuklarda düşük İBE riskini belirlemede Rochester kriterlerinden ve Lab skorundan daha yüksek bir sensitiviteye sahiptir; bu nedenle de çocuk acil serviste 3 ay altındaki ateşli bebeklerin yönetimi için faydalı bir araç gibi görünüyor.
• Her ne kadar sensitivitesi en yüksek yaklaşım olarak belirtilse de “step-by-step” algoritmi İBE riskini dışlamada  %100 duyarlı değildir; bu nedenle hekimler 3 ay altındaki bebeklerde [özellikle de ateş yüksekliği çok kısa önce saptandıysa (ilk 6 saat içindeyse)] çok dikkatli olmalıdırlar.
• Bu hasta alt grubu için (ateş yüksekliği öyküsü çok kısa), tüm laboratuvar testleri normal olsa bile, çocuk acil serviste yakın gözlem ve izleme periyodu, gerekirse kontrol laboratuvar analizi (örn., 6. saat PCT) şiddetle tavsiye edilmektedir.

Kaynaklar

1. Gomez B, Mintegi S, Bressan S, Da Dalt L, Gervaix A, Lacroix L; European Group for Validation of the Step-by-Step Approach. Validation of the “Step-by-Step” Approach in the Management of Young Febrile Infants. Pediatrics. 2016 Aug;138(2):e20154381. doi: 10.1542/peds.2015-4381.