EMNİYET KEMERİ İŞARETİ (SEAT BELT SIGN)

Her ne kadar trafik kazaları sırasında ortaya çıkan yaralanmaları önlemek için emniyet kemeri kullansakta, olay anında emniyet kemeri ilişkili iç organ yaralanmaları da meydana gelmektedir. Ancak sonuç ne olursa olsun, siz lütfen emniyet kemerinizi takın!!! Çünkü motorlu taşıt yaralanmalarında mortalite ve morbiditeyi azaltmada en etkili tek yöntem “emniyet kemeri” kullanımıdır.

Çocuklarda doğru emniyet sisteminin kullanılması ve kucak kemerlerinin doğru şekilde yerleştirilmesi (karın üzerinden değil, uyluklar üzerinden) yaralanmaları azaltmak için önemlidir. Emniyet kemeri, 5 yaş üstü çocuklarda %45 oranında ölümcül yaralanma riskini, %50 oranında da orta- kritik yaralanma riskini azaltır.

Emniyet kemeri işareti, künt abdominal travma sonrasında intra-abdominal yaralanma olasılığı gösteren fizik muayene bulgularından biridir. İlk olarak emniyet kemeri sendromu olarak tanımlanmıştır. Bu sendromun üç bileşeni vardır;

• vertebral chance kırığı (omurganın ön kısmında hiperfleksiyon ile beraber, arkadaki elemanlarda distraksiyon sonucunda oluşur. Vertebranın sıklıkla torakolumbal bölgesinde, hem ön, hem orta, hem de arka elemanlarını ilgilendiren, değişik şekillerde lezyonlar ortaya çıkar),
• karın duvarı ekimozu,
• intrabdominal yaralanma.

Yetişkinlerde yapılan çalışmalar, emniyet kemeri ile karın içi organ yaralanması (özellikle bağırsaklar ve ilişkili mezenter) arasında ilişki olduğunu göstermiş olsa da çocuklarda çok az veri mevcuttur. Bu konudaki pediatrik çalışmalar öncelikle vaka serilerinden veya retrospektif incelemelerden oluşmaktadır. Tek merkezli ileriye dönük bir çalışmada, çocuklarda emniyet kemeri işareti ile karın içi yaralanma arasında bir ilişki olduğu göstermiştir, ancak küçük örneklem büyüklüğü nedeniyle çalışma sonuçları sınırlıdır. Buna karşılık, başka bir pediatrik çalışma, emniyet kemeri işareti ile karın içi yaralanma arasında herhangi bir ilişki gösterememiştir.

Konu ile ilgili olarak en geniş çalışma 2014 yılında Borgialli ve arkadaşları tarafından yapılan Academic Emergency Medicine dergisinde yayınlanan “Association between the seat belt sign and intra-abdominal injuries in children with blunt torso trauma in motor vehicle collisions” başlıklı çalışma. Bu çalışma, 18 yaş altı 3740 çocuğun değerlendirildiği çok merkezli bir çalışmadır. Konu ile ilgili pediatrik çalışma az olduğu için bu çalışmanın sonuçlarını özetlemek istedim.

Çalışmanın amacı:

Acil servise motorlu taşıt yaralanması sonrası künt batın travması sonrası getirilen olgularda (GKS 14-15 olan, karın ağrısı veya hassasiyet tatif etmeyen olgular) intrabdominal yaralanma ile emniyet kemeri işareti arasındaki ilişkiyi göstermek.

Hastalarin sınıflandırılması:

Hastalar başvuru anında emniyet kemeri bulgusu olup olmamasına göre sınıflandırılmıştır. Ayrıca başvuru anında karın ağrısı olup olmamasına, solid organ yaralanması varlığına, hastaya bilgisayarlı tomografi, laparotomi/laparaskopi gibi organ yaralanmasını gösterecek tetkik yapılıp yapılmamasına, yine intravenöz sıvı, kan transfüzyonu veya anjiografik embolizasyon gibi akut mudahale yapılıp yapılmamasına göre de sınıflandırılmış.

Çalışma sonuçları:

1. 3740 olgunun 249 (%6,7)’unda karın içi yaralanma, 88 (%2,4)’inde ise akut müdahale uygulanan karın içi yaralanma saptanmış.
2. Karın içi yaralanması olan 249 hastanın 176 (%71) ‘sında solid organ yaralanması, 63 (%25) ‘ünde gastrointestinal yaralanma (içi boş viskoz veya ilişkili mezenter) ve 15 (%6) ‘inde pankreas yaralanması saptanmış.
3. Toplam 585 (%16) hastada emniyet kemeri bulgusu saptanmış.
4. Emniyet kemeri işareti olan çocukların, öncelikle mide-bağırsak yaralanmaları nedeniyle, emniyet kemeri işareti olmayanlara göre karın içi yaralanmaları olma olasılığı daha yüksek (sırasıyla %19’a karşı %12).
5. Emniyet kemeri işareti olanların da akut müdahalelere maruz kalma olasılıkları daha yüksek (%7’ye karşı %2).
6. Emniyet kemeri belirtileri olan hastaların, karın içi yaralanmaları için akut müdahaleye maruz kalma olasılıkları, emniyet kemeri işaretleri olmayanlara göre 4,5 kat daha fazla ve terapötik laparotomi geçirme olasılıkları 9,5 kat daha fazlaydı.

Sonuç olarak;

Motorlu taşıt yaralanması sonrası, karın bölgesinde emniyet kemeri nedeniyle kızarıklık, ekimoz veya kesi olan çocuklar, ağrı tarif etmeseler bile karın içi organ yaralanması açısından risk altındadır. Bu nedenle laboratuvar ve radyolojik tetkik, ayrıca izlem gerektirirler.

Kaynaklar:

1. Dominic A Borgialli¹, Angela M Ellison, Peter Ehrlich, Bema Bonsu, Jay Menaker, David H Wisner, Shireen Atabaki, Cody S Olsen, Peter E Sokolove, Kathy Lillis, Nathan Kuppermann, James F Holmes, Pediatric Emergency Care Applied Research Network (PECARN). Association between the seat belt sign and intra-abdominal injuries in children with blunt torso trauma in motor vehicle collisions. Acad Emerg Med. 2014 Nov;21(11):1240-8. doi: 10.1111/acem.12506.
2. Sokolove PE, Kuppermann N, Holmes JF Jr. Association between the “seat belt sign” and intra-abdominal injury in children with blunt torso trauma. Acad Emerg Med 2005;12:808–13.
3. Chidester S, Rana A, Lowell W, Hayes J, Groner J. Is the “seat belt sign” associated with serious abdominal injuries in pediatric trauma? J Trauma Inj Infect Crit Care 2009;67(1 Suppl):S34–6.
4. P A Anderson , F P Rivara, R V Maier, C Drake. The epidemiology of seatbelt-associated injuries. J Trauma. 1991;31(1):60-7. doi: 10.1097/00005373-199101000-00012.

İleri Okuma

1. Szadkowski, Matthew Arthur, Bolte, Robert G. Seatbelt Syndrome in Children Pediatric Emergency Care. 2017; 33(2): 120-125. doi: 10.1097/PEC.0000000000001027
2. Durbin, Dennis R, Arbogast Kristy B, Moll Elisa K. Seat belt syndrome in children: A case report and review of the literature. Pediatric Emergency Care. 2001; 17(6): 474-477.